Emetofobie: wanneer de angst voor overgeven je leven beheerst

Bang zijn voor overgeven, oftewel emetofobie. Hoe ontstaat dit en hoe ziet het leven van iemand met emetofobie er dan uit?

Toen ik voor de eerste keer over emetofobie las, dacht ik al: bestaat dit echt? Wat is dit eigenlijk? Maar nadat ik me wat meer verdiepte in het onderwerp, kwam ik erachter dat het inderdaad een bestaande fobie was. Ook besefte ik dat ik zelf ook last heb van emetofobie: de angst voor overgeven.

Wat is emetofobie?

Emetofobie is een irrationele en extreme angst voor overgeven. Je bent hierbij bang voor het overgeven zelf en dat als je moet overgeven je niet weg kan. Daarnaast kan er ook angst zijn om anderen te zien overgeven. Veelal worden situaties waar mensen zouden kunnen overgeven vermeden, denk aan nachtclubs of ziekenhuizen. Ook zijn mensen met deze angst bezig met wat ze eten en vermijden ze soms eten waar ze ooit van hebben moeten overgeven.

Mensen met emetofobie denken ook vaak al aan de toekomst. Bijvoorbeeld: welk werk wil ik gaan doen, zodat ik niet in contact kom met kots? Of: wil ik wel kinderen? Het is namelijk onvermijdelijk dat een kind ook wel eens zal overgeven in zijn leven.

Leven met emetofobie

Deze fobie heeft dus een grote impact op iemands leven. Vele belangrijke keuzes worden beïnvloed door de emetofobie. Daarnaast kan deze fobie ook voor smetvrees zorgen. Als iemand in de omgeving bijvoorbeeld buikgriep heeft dan zal degene met emetofobie én smetvrees er alles aan doen om zelf niet ziek te worden. Hij of zij zal dus extreem gaan schoonmaken om de kans op ziek worden zo veel mogelijk te verkleinen.

smetvrees
Foto: Kelly Sikkema via Unsplash

Mensen met emetofobie kampen vaak al met andere angsten en spanningen. Deze angst kan op piekmomenten gepaard gaan met misselijkheid, wat weer de angst voor overgeven triggert. Kortom, emetofobie lijkt misschien onbenullig, maar kan een vicieuze cirkel worden waar iemand moeilijk uitkomt. Omdat mensen vaak denken dat zij de enige zijn die hiermee zitten, wordt het lastiger om ervan af te komen. Wat velen echter niet weten is dat emetofobie de zevende meest voorkomende fobie is in Nederland.

Vaak ontstaat emetofobie doordat iemand het overgeven koppelt aan angst. Zo kan er zich een situatie hebben voorgedaan waarin iemand door een bepaalde angst of zenuwen moest overgeven. Vervolgens gaat diegene vergelijkbare situaties vermijden. Dit zorgt er in een aantal gevallen dan voor dat de angst overgaat in een fobie.

Lees ook: Masker op of masker af? De voor- en nadelen van het dragen van een masker

Mijn ervaring met emetofobie

Al jaren heb ik een angst voor overgeven. Zelfs over overgeven praten of erover schrijven zorgt al voor lichte spanning. Zodra iemand thuis de buikgriep had, raakte ik al in paniekmodus. Op een gegeven moment werd deze spanning zo erg, dat ik op school mijn psycholoog moest bellen omdat ik niet meer naar huis durfde. Dit omdat mijn ouders buikgriep hadden.

Ik wist niet meer wat ik moest doen. Ik kon nergens anders heen en naar huis gaan was voor mij eigenlijk ook geen optie. Vanaf dit moment merkte ik dat deze angst eigenlijk niet oké was en dat ik er wat mee moest gaan doen. Dit kon zo niet langer. Ik ging met mijn psycholoog erover in gesprek. Echter kwamen we niet echt verder en omdat ik al voor wat anders in behandeling was, hebben we er daarna niet meer over gesproken.

Een tijdje later kreeg thuis weer iemand buikgriep. Naast dat ik de drang had om zo veel mogelijk weg te zijn van huis, kreeg ik ook last van smetvrees. Als ik dan thuis moest zijn dan maakte ik mijn handen telkens schoon nadat ik wat aanraakte. Verder pakte ik geen spullen van degene die ziek was, ik durfde de deurklinken niet meer aan te raken en ik at niks meer dat over datum was of er niet goed meer uit zag.

Ik deed alles om de kans te verkleinen dat ik ziek zou worden. Deze situatie zou uiteindelijk weer over gaan, dus ik deed er verder niks mee. Ik praatte er ook met niemand over, ik vond het namelijk raar dat ik bang was voor overgeven. En als ik het al raar zou vinden, wat zouden anderen er dan wel niet van vinden? Ik begreep zelf ook niet waar was ik werkelijk zo bang voor.

emetofobie en smetvrees
Foto: Pixabay

Smetvrees

Gelukkig werden mijn gezinsleden bijna nooit ziek, dus de angsten waren niet altijd zo aanwezig. Maar nu ik er op terug kijk was ik er eigenlijk altijd wel mee bezig, ook als er geen enkele aanleiding voor was. De smetvrees is iets wat ik altijd heb gehad, het ene moment meer dan het andere moment. Toen kon ik de koppeling met de angst voor het overgeven niet maken, nu wel.

Momenteel krijgt mijn moeder chemotherapie en één van de bijwerkingen van deze behandeling is, ja hoor, misselijkheid en overgeven. Toen bekend was dat mijn moeder chemotherapie zou krijgen schoot ik meteen weer in paniek. Ik wist hoe ik me zou gaan voelen en was al plannen aan het maken om zo min mogelijk thuis te zijn. Ik zorgde ervoor dat ik veel moest werken en bedacht dingen die ik buiten de deur kon gaan doen. Na de eerste chemo ging het echter goed, ik was zelf erg verbaasd en de angst zakte weer weg.

Tot ongeveer vier dagen na de chemo het wél mis ging. Het avondeten viel niet goed en kwam er bij mijn moeder dus weer uit. Ik schoot helemaal in paniek, hier had ik me niet op voorbereid. Ik wou weg, naar buiten, maar dit kon inmiddels al niet meer vanwege de avondklok. De smetvreestrekjes kwamen ook weer naar boven en ik sloot me op in mijn kamer.

De hele nacht lag ik wakker, hypergefocust op alle geluidjes en wanneer iemand naar de badkamer ging. De volgende dag kreeg ik met moeite wat eten binnen, ik was op dat moment echt blij dat ik naar werk kon. De dagen daarna vermeed ik thuis zijn en praatte ik er over met vrienden. Wel met veel moeite en schaamte, maar ik had alles ervoor over dat iets zou helpen.

De weg naar acceptatie van mijn emetofobie

De weg naar acceptatie was lang en moeilijk. Om te beginnen ging in gesprek met mijn psycholoog. Zij gaf aan dat deze angst meestal ontstaat na een nare gebeurtenis. Eerst kon ik niks bedenken, maar later bedacht ik me dat ik ooit voedselvergiftiging opliep tijdens een vlucht naar Canada. Ik moest toen overgeven terwijl we in de rij stonden voor de douane. Hier waren op dat moment nog honderden andere mensen waren.

angst overgeven
Foto: Pixabay

Na verder in gesprek te zijn geweest kwam er ook uit dat ik niet bang ben voor het overgeven zelf, maar meer voor het onbekende en niet weten wanneer je moet overgeven. Dit in combinatie met de angst wat anderen ervan vinden als ik moet overgeven zorgt voor de extreme paniek.

Dit klonk logisch, want als ik zelf moest overgeven vond ik het vervelend, maar niet dat ik ervan in paniek raakte. De angst zat meer in het stukje van niet weten wanneer het zou kunnen gebeuren dan angst voor het overgeven zelf.

Verder gaf mijn psycholoog deze angst voor het eerst een naam: emetofobie. Deze naam kwam mij al bekend voor, maar dat dit werkelijk was waar ik last van had was toch nieuw voor mij.

Lees ook: Zo zoek je als student hulp bij psychische klachten 

Praten over emetofobie

Van hieruit was de volgende stap om toch meer met vrienden in gesprek te gaan en mijn angst zelf ook echt een naam te geven. Ik hoopte hier meer begrip mee te creëren. Mijn vrienden begonnen het te begrijpen en stonden achter me, vanuit huis was dit een ander verhaal.

Mijn familie kijkt anders naar mentale problemen dan dat ik doe en dit zorgt in vele gevallen voor frustratie. Ik had ook veel moeite om het aan hen te vertellen, maar ik wist dat ik het toch moest doen. Vooral voor mezelf. Nadat ik het verteld had viel er een last van mijn schouders. Ik had geen idee of ze het begrepen, maar ze konden het in zekere zin accepteren. Ik vond het nu makkelijker om even weg te gaan omdat mijn familie nu wist waarom ik even weg moest gaan.

Deze stappen hebben mij uiteindelijk geholpen om deze angst meer te kunnen accepteren. Nu meer mensen in mijn omgeving weten wat het is en wat emetofobie voor mij betekent, is het minder raar om erover te praten als ik er last van heb. Verder voelt het niet meer alsof ik raar en gek ben.

emetofobie en kinderen
Foto: Pixabay

Toekomstbeeld

Het beter begrijpen waar dit nou vandaan komt en waarvoor ik nou werkelijk bang ben, heeft er wel voor gezorgd dat ik me mentaal beter kan voorbereiden op deze situaties. Nog steeds zijn er wel dingen waar ik vooral in de toekomst bang voor ben.

Ik zou in de toekomst ook kinderen willen, wat ongetwijfeld gepaard gaat met overgeven. Nu maakt die gedachte me nog angstig en twijfel ik soms zelfs of ik kinderen wil puur vanwege mijn angst voor overgeven.

Verder, met hoe de huidige woningmarkt er nu uit ziet, bestaat er ook een kans dat als ik iets betaalbaars wil, ik moet gaan samenwonen met iemand anders. Deze persoon komt op andere plekken, gaat misschien vaak uit en is mogelijk ook vaker ziek of dronken waarbij hij of zij moet overgeven.

Ik ben nog jong en het lijkt me ook juist een hele ervaring om te gaan samenwonen of in een studentenhuis te wonen, echter belemmert mijn emetofobie me hierin. Ook hou ik heel erg van reizen en wil ik meer van de wereld zien. Alleen naar landen gaan waar de hygiëne slecht is beangstigt me, aangezien de kans op voedselvergiftiging groter is.

Tips voor mensen met emetofobie

Als je dit leest en je herkent het, dan heb je misschien emetofobie, of je nou een diagnose hebt of niet. Je kunt hier zeker mee leren leven en het accepteren. Ik geef je een paar tips die mij hebben geholpen te dealen met mijn braakfobie.

Als eerste: praat erover. Emetofobie bestaat, is niet gek en komt meer voor dan gedacht wordt. Daarnaast kunnen anderen je gedrag beter begrijpen als ze weten waar het vandaan komt. Als je zonder reden wegloopt, kunnen anderen dat verkeerd opvatten.

praten angst
Foto: Priscilla Du Preez

Ten tweede kan het ook helpen om in gesprek te gaan met een psycholoog of therapeut. Zij kunnen je helpen om te onderzoeken waar deze angst vandaan komt. Van daaruit kan er gewerkt worden naar een plan om van de emetofobie af te komen. Voor mij was dit een belangrijke stap, omdat het toen een naam kreeg en ik het kon leren accepteren.

Als laatste is het belangrijk om net als met veel andere fobieën, de angst juist te confronteren. Het voelt veiliger om weg te gaan als iemand moet overgeven of niet naar plekken te gaan waar mensen kunnen overgeven, maar daarmee blijft je angst bestaan.

Juist door deze situaties aan te gaan zullen je gedachtepatronen die deze angst veroorzaken doorbroken worden. Ze zien immers dat waar jij nou zo bang voor bent, niet altijd zal gebeuren. Kortom, de angst is onrealistisch.

Lees ook: Ik volgde cognitieve gedragstherapie; zo heb ik het ervaren

En wat nu?

Zelf ben ik al in behandeling voor andere angstklachten, maar de emetofobie staat zeker wel op mijn lijst van dingen die ik aan wil pakken. Ik ben hoopvol en ik weet zeker dat ik deze angst de baas zal gaan zijn. De eerste stap heb ik al gezet door erover te praten. Dus voor mensen die nu ook kampen met emetofobie: je bent niet de enige en praat er vooral erover.

Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.

Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *