In mijn eerste artikel over mijn schizofrene moeder illustreerde ik mijn leven zoals die voor een groot deel van mijn jeugd is geweest. Schizofrenie is een ziekte die ook wel bekend staat als ‘psychosegevoeligheidssyndroom’. Mijn moeder kon door haar schizofrenie nooit goed voor haar kinderen zorgen en daar heb ik zelf veel problemen mee gehad. Uiteindelijk is het mij wel gelukt om een groot deel van deze trauma te accepteren en mijn moeder als een volwaardig mens te zien, ondanks haar persoonlijkheidsstoornis. Hoe ik haar uiteindelijk heb kunnen vergeven vertel ik in dit artikel.
Voor mij begon deze reis naar acceptatie en vergeving met de realisatie dat mijn moeder er nooit zoveel aan heeft kunnen doen. Schizofrenie is een persoonlijkheidsstoornis waar nooit zoveel over gesproken wordt. Daarom zijn er ook nogal wat misvattingen die ik met dit artikel (en het vorige artikel) hoop weg te nemen. Om te beginnen waarmee ik in het vorige artikel eindigde: schizofrenie is niet het hebben van een gespleten persoonlijkheid.
Schizofrenie: ‘psychosegevoeligheidssyndroom’
Schizofrenie is een persoonlijkheidsstoornis waarbij de patiënt door psychoses contact met de werkelijkheid verliest. Zij horen bijvoorbeeld stemmen die er niet zijn (waardoor mensen denken dat zij een gespleten persoonlijkheid hebben) of denken achtervolgd te worden. Ook voelen zij vaak dat er iets mis is met hun lichaam zonder dat hier fysieke aanduidingen voor zijn. Deze symptomen zijn kenmerkend voor de ‘paranoïde’ vorm van schizofrenie.
Tot voor kort is er weinig onderzoek gedaan naar de psychische ziekte. Maar recentelijke onderzoeken hebben wel aangetoond dat schizofrenie ook lichamelijk zijn invloeden heeft. Door metabole ontregeling (als gevolg van deze ziekte) ligt de levensverwachting van mensen met schizofrenie gemiddeld 14,5 jaar lager dan de algehele populatie. Een hele verontrustende statistiek als je het mij vraagt.
Zo dacht mijn moeder dus regelmatig dat er iets mis was met haar lichaam. Zij was er heilig van overtuigd afgekeurd te zijn waardoor zij dus ook niet ging werken. Er kwam dus ook geen brood op de plank. Daarnaast werden we regelmatig achter de banken verscholen omdat er weer gerechtsdeurwaarders voor de deur stonden om de schulden te innen. Of omdat ze er zo van overtuigd was dat mijn vader voor de deur stond te zwaaien met een vuurwapen.
Lees ook: Mama’s monster: hoe het is om te leven met een schizofrene moeder
Kortom: schizofrenie is een serieuze persoonlijkheidsstoornis die niet alleen enorme impact op mijn moeder had, maar ook op haar directe omgeving. De psychoses zorgde ervoor dat zij het contact met de realiteit verloor waardoor zij ging hallucineren. Haar grootste angsten werden voor haar plotseling werkelijkheid. Daardoor maakte zij de ene na de andere verkeerde keuze, met alle gevolgen van dien. Haar handelingen kwamen voort uit impuls en vanuit onmacht.
Mijn innerlijke kind
Mijn woede, wantrouwen en frustratie was vooral een reflectie van de pijn en verdriet die ik lang met mij mee heb gedragen. Omdat ik zelf nog niet geheeld was, kon ik andere emoties, waaronder pijn en verdriet, maar niet accepteren en toelaten. Het maakte dat ik bij elk beetje kritiek ontplofte in woede of emotioneel reageerde. Ik kon mensen maar moeilijk vertrouwen of toelaten en ging er altijd maar vanuit dat zij kwade intenties hadden. Dit waren de gevolgen van mijn jeugdtrauma’s en de jarenlange psychische verwaarlozing.
Al deze belemmerende patronen zorgde ervoor dat ik mij ging vasthouden aan mensen die niet goed voor mij waren. Ik was naarstig opzoek naar bevestiging van iedereen en vooral liefde die ik als kind miste van mijn ouders. Anderen maakte hier misbruik van of gebruikten mij voor hun eigen gewin. De psychische verwaarlozing ging hiermee dus eigenlijk verder, zelfs nadat mijn moeder uit beeld was geraakt. Pas toen ik ouder werd realiseerde ik mij dat stabiele relaties alleen mogelijk zijn als ik mijn trauma’s zou verwerken en mezelf zou helen.
Uiteindelijk brak het mij op en sloop er bij mij langzaam maar zeker het besef in dat er iets moest veranderen. Uiteindelijk ben ik gaan praten met professionals, psychologen en tegenwoordig nog met een NLP-coach. Maar ook door veel te hebben gepraat met mijn adoptieouders, broers en zussen leerde ik nieuwe dingen over mijn moeder. Ik leerde dat zij er niet zo veel aan kon doen, maar dat ze het wel geprobeerd heeft. Dat ze ziek is en het simpelweg niet kon.
Dat inzicht veranderde iets voor me. Misschien niet direct, of misschien wilde ik het niet zien, maar ik leerde begrijpen dat ik onbewust opzoek was naar een ‘moederfiguur’ in mijn relaties. Daarom legde ik de verantwoordelijkheid van mijn heling bij een ander neer. Ik maakte mijn geluk en eigenwaarde afhankelijk van anderen waardoor ik geen controle had over mezelf en mijn emoties. Ik handelde vanuit mijn overlevingsdeel: mijn innerlijke kind. Het kind dat geen moeder en geen vader had en steeds zocht naar bevestiging.
Therapie
Het duurde even voordat ik realiseerde dat therapie mijn enige redmiddel was. Natuurlijk had ik inmiddels weer liefdevolle mensen om mij heen, twee adoptieouders die mij met liefde en zorg opvoedden en mijn broers en zussen die er voor mij waren. Maar zelfs zij wisten voor een groot deel niet wat ik heb doorstaan en dus hoe zij mij konden helpen. Ik kan het ze natuurlijk ook niet kwalijk nemen. Ik wist zelf ook niet wat ik nodig had, laat staan dat zij dat wisten.
Makkelijk was therapie allerminst. Zo ben ik door middel van EMDR veelvuldig teruggebracht naar de gebeurtenissen en de daarbij behorende gedachten en gevoelens. Zo konden mijn psychologen informatie verzamelen over wat er zo al gebeurd was en hoe ik hierop reageerde. Omdat ik steeds terug moest naar de trauma’s, kon ik er ook niet meer voor weglopen. Daarom verloren de herinneringen uiteindelijk steeds een beetje meer de emotionele lading.
EMDR is een behandelingsmethode die door therapeuten wordt toegepast om de patiënt terug te brengen naar de traumatische ervaringen. Via die weg komt de therapeut namelijk te weten hoe de patiënt reageert op de trauma’s. Met die informatie kan de therapeut veel gerichter werken en ervoor zorgen dat het verwerkingsproces is afgestemd op de te verwerken trauma van de patiënt. Na de EMDR-behandelingen werd het daadwerkelijke verwerkingsproces opgestart.
Door cognitieve gedragstherapie leerde ik mijn eigen gedachten en gedragingen waar te nemen. De trauma’s zorgden er jarenlang voor dat ik dingen door mijn ‘traumabril’ ben gaan zien en alles negatief ervaarde. Maar door die nieuwe waarnemingen stelde ik mezelf in staat om dingen vanuit een objectievere kijk te benaderen, waardoor de negatieve gevoelens verdwenen. Het trauma verloor macht over mij, waardoor ik ook de gebeurtenissen losliet.
Lees ook: Ik volgde cognitieve gedragstherapie; zo heb ik het ervaren
Accepteren van mijn moeder met schizofrenie
Zo verloor mijn woede en verdriet steeds meer kracht en verloor het zijn grip over mij. Ook ben ik mijn moeder niet langer als monster gaan zien, maar als mens. Iemand met haar eigen trauma’s en eigen problematiek. Ik ging inzien dat zij niet beter wist door haar schizofrenie, waardoor ik de ziekte los van haar ging zien. Zij is geen slecht persoon, maar deed slechte of foute dingen. Of met andere woorden: haar gedrag was slecht, maar haar intenties misschien niet.
De trauma’s zal ik altijd bij mij dragen en zij zullen altijd -ondanks alle therapieën- tot op zekere hoogte vat op mij hebben. Ik zal altijd bepaalde gedachten of triggers houden die worden veroorzaakt door mijn jeugdtrauma’s. Maar door mijn NLP- en mindsetcoach leer ik daarmee om te gaan en die triggers te herkennen, zodat ik die kan verhelpen.
Een NLP-coach helpt je namelijk om belemmerende patronen te doorbroken. Bijvoorbeeld door triggers te onderzoeken die over zijn gebleven als gevolg van het trauma. Door dat te onderzoeken heb ik ontdekt welke overtuiging nog geheeld of doorbroken mochten worden. Een proces wat erg veel vraagt en vooral veel geduld vereist. Maar uiteindelijk heeft het mij wel veel rust gebracht en veel positiever in het leven gezet.
Het heeft mij ook geholpen om mijn moeder te zien als iemand die haar eigen trauma’s heeft. Iemand die een psychische stoornis heeft en daardoor zichzelf is kwijtgeraakt. Ik betrap mezelf er nog wel eens op dat ik mijn moeder veroordeel. Vergeven is moeilijk en soms pijnlijk omdat het feit blijft dat ik psychologisch verwaarloosd ben. Maar mijn moeder afwijzen betekent indirect ook dat ik mezelf zou afwijzen. Het is en blijft tenslotte mijn moeder.
Lees ook: Feit of gelul: mensen met schizofrenie hebben meerdere persoonlijkheden
Vond je dit artikel interessant? Volg COMMEN. op Facebook, Twitter en Instagram voor meer verhalen over mentale gezondheid, of ontvang al onze artikelen via WhatsApp.
Heb je geen social media of geen zin om ons te volgen? Blijf op de hoogte van onze laatste artikelen via een snelkoppeling op je telefoon of schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang één keer per maand een mail met onze beste artikelen.